Μια επαναστατική μελέτη από την Ισπανία επιβεβαιώνει την τεράστια δύναμη του τρόπου ζωής στην πρόληψη του διαβήτη τύπου 2, αναδεικνύοντας τη Μεσογειακή Διατροφή ως θεμέλιο λίθο.

Η Μεσογειακή Διατροφή: Το Κλειδί στην Πρόληψη του Διαβήτη Τύπου 2

Νέα, αξιόπιστα επιστημονικά δεδομένα έρχονται να ενισχύσουν τη σημασία της Μεσογειακής Διατροφής, όχι μόνο ως μια υγιεινή διατροφική επιλογή, αλλά και ως ένα ισχυρό προληπτικό εργαλείο κατά του διαβήτη τύπου 2. Ερευνητές από την Ισπανία, σε μια μελέτη που δημοσιεύτηκε στις 26 Αυγούστου στο έγκριτο επιστημονικό περιοδικό Annals of Internal Medicine, ανέδειξαν ότι η υιοθέτηση μιας Μεσογειακής Διατροφής με περιορισμό θερμίδων, σε συνδυασμό με συστηματική άσκηση και επαγγελματική καθοδήγηση για την απώλεια βάρους, μπορεί να μειώσει τον κίνδυνο εμφάνισης διαβήτη τύπου 2 κατά 31%.

Όπως δήλωσε ο Miguel Ángel Martínez-González, καθηγητής Προληπτικής Ιατρικής και Δημόσιας Υγείας στο Πανεπιστήμιο της Ναβάρρα και επίκουρος καθηγητής Διατροφής στο Πανεπιστήμιο του Χάρβαρντ, σε δελτίο τύπου: «Ο διαβήτης είναι το πρώτο απτό κλινικό αποτέλεσμα για το οποίο έχουμε δείξει — χρησιμοποιώντας τα πιο ισχυρά διαθέσιμα στοιχεία — ότι η Μεσογειακή Διατροφή με μείωση θερμίδων, σωματική δραστηριότητα και απώλεια βάρους είναι ένα εξαιρετικά αποτελεσματικό προληπτικό εργαλείο. Εφαρμοσμένες σε ευρεία κλίμακα σε πληθυσμούς υψηλού κινδύνου, αυτές οι μέτριες και σταθερές αλλαγές στον τρόπο ζωής θα μπορούσαν να αποτρέψουν χιλιάδες νέες διαγνώσεις κάθε χρόνο.»

Η Μελέτη σε Βάθος: Αποκαλύπτοντας τα Οφέλη

Η ομάδα των ερευνητών παρακολούθησε 4.746 άτομα ηλικίας 55 έως 75 ετών, τα οποία ήταν υπέρβαρα ή παχύσαρκα και έπασχαν από μεταβολικό σύνδρομο, αλλά δεν είχαν ιστορικό διαβήτη ή καρδιαγγειακών παθήσεων, για διάστημα έξι ετών. Οι συμμετέχοντες χωρίστηκαν σε δύο ομάδες:

• Ομάδα 1: Ακολούθησε μία Μεσογειακή Διατροφή με περιορισμό θερμίδων κατά περίπου 600 θερμίδες ημερησίως, σε συνδυασμό με ένα πρόγραμμα μέτριας έντασης άσκησης και επαγγελματική καθοδήγηση.
• Ομάδα 2: Ακολούθησε μια τυπική Μεσογειακή Διατροφή, χωρίς περιορισμό θερμίδων ή οργανωμένο πρόγραμμα άσκησης.

Τα αποτελέσματα ήταν εντυπωσιακά: Τα άτομα της πρώτης ομάδας, εκτός από τη σημαντική μείωση του κινδύνου διαβήτη, έχασαν κατά μέσο όρο 3,3 κιλά σωματικού βάρους και μείωσαν την περίμετρο της μέσης τους κατά 3,6 εκατοστά. Αντίθετα, η δεύτερη ομάδα παρουσίασε απώλεια μόλις 0,6 κιλών και 0,3 εκατοστών στην περίμετρο μέσης. Αυτό υποδηλώνει ότι η συνδυασμένη προσέγγιση της Μεσογειακής Διατροφής με περιορισμό θερμίδων και άσκηση απέτρεψε την εμφάνιση διαβήτη τύπου 2 σε περίπου τρία στα εκατό άτομα της μελέτης.

Μια Σημαντική Μείωση του Κινδύνου

Η Marilyn Tan, MD, ενδοκρινολόγος και κλινική αναπληρώτρια καθηγήτρια ιατρικής στο Πανεπιστήμιο του Στάνφορντ, χαρακτήρισε τη μείωση του κινδύνου κατά 31% ως «σημαντική και ουσιαστική». Τόνισε επίσης ότι, αν και τα ευρήματα δεν είναι απολύτως νέα, είναι άκρως ενθαρρυντικά, επιβεβαιώνοντας τη μακροχρόνια γνώση ότι μια πιο υγιεινή διατροφή, μειωμένες θερμίδες και περισσότερη άσκηση συμβάλλουν σε καλύτερη μεταβολική υγεία. Η επαγγελματική υποστήριξη για την απώλεια βάρους αναδεικνύεται επίσης ως καθοριστικός παράγοντας.

Στις ΗΠΑ, όπου πάνω από 38 εκατομμύρια άνθρωποι ζουν με διαβήτη (90-95% εκ των οποίων είναι τύπου 2) και τα ποσοστά εμφάνισης σε νέους αυξάνονται, η ανάγκη για προληπτικές παρεμβάσεις είναι επιτακτική. Η Dana Hunnes, PhD, ανώτερη διαιτολόγος στο RR-UCLA Medical Center, επεσήμανε τη διασύνδεση της εμφάνισης διαβήτη με το σωματικό βάρος, την παχυσαρκία, την ποιότητα της διατροφής και την έλλειψη σωματικής δραστηριότητας, τονίζοντας επίσης τις κοινωνικοοικονομικές ανισότητες στην πρόσβαση σε υγιεινά τρόφιμα και υγειονομική περίθαλψη.

Ο Τρόπος Ζωής ως Ασπίδα κατά του Διαβήτη

Οι ειδικοί συμφωνούν ότι η αλλαγή του τρόπου ζωής είναι καθοριστική για την πρόληψη ή την καθυστέρηση του διαβήτη τύπου 2. Όπως εξηγεί ο Mir Ali, MD, διαπιστευμένος χειρουργός και ιατρικός διευθυντής στο MemorialCare Surgical Weight Loss Center, η Μεσογειακή Διατροφή, με την έμφαση στα ολόκληρα σιτηρά, τα λαχανικά, τα φρούτα, τα όσπρια και τους ξηρούς καρπούς, μειώνει την πρόσληψη υδατανθράκων και ζάχαρης, βελτιώνοντας έτσι τον κίνδυνο διαβήτη. Συνιστά στους ασθενείς του να ξεκινούν με μικρές, διαχειρίσιμες αλλαγές, όπως την εξάλειψη των ζαχαρούχων ποτών, και να «χτίζουν» σταδιακά τις υγιεινές συνήθειες.

Όσον αφορά την άσκηση, τονίζει τη σημασία της συνέπειας (30 λεπτά/ημέρα, 5 ημέρες την εβδομάδα), ακόμα κι αν πρόκειται για απλό περπάτημα. Η διάνοιξη της άσκησης σε μικρότερα διαστήματα κατά τη διάρκεια της ημέρας είναι επίσης αποδεκτή, κάνοντας την ένταξη της στην καθημερινότητα πιο εφικτή.

Προκλήσεις και Λύσεις για Υγιεινές Επιλογές

Παρά τα σημαντικά οφέλη, η υιοθέτηση αυτών των αλλαγών μπορεί να αντιμετωπίσει εμπόδια. Η Marilyn Tan επισημαίνει ότι τα υγιεινά, ολόκληρα τρόφιμα, το ελαιόλαδο και οι ξηροί καρποί είναι συχνά πιο ακριβά από τα επεξεργασμένα τρόφιμα. Επιπλέον, η προετοιμασία τους απαιτεί χρόνο, κάτι που δεν διαθέτουν όλοι. Η πρόσβαση σε επαγγελματική υποστήριξη για την απώλεια βάρους και σε ασφαλείς χώρους για άσκηση δεν είναι επίσης πάντα δεδομένη.

Για την αποτελεσματική μείωση των θερμίδων, οι ειδικοί προτείνουν στρατηγικές όπως:

• Μείωση του μεγέθους των μερίδων (π.χ. χρήση μικρότερων πιάτων).
• Χρήση εφαρμογών ή άλλων μεθόδων για την παρακολούθηση των θερμίδων.

Είναι σημαντικό να τονιστεί ότι «καμία μέθοδος δεν λειτουργεί για κάθε άτομο», όπως αναφέρει ο Dr. Ali, υπογραμμίζοντας την ανάγκη για εξατομικευμένες προσεγγίσεις.

Αν και παράγοντες όπως η ηλικία ή το οικογενειακό ιστορικό διαβήτη δεν μπορούν να αλλάξουν, η απώλεια βάρους μπορεί να κάνει τεράστια διαφορά. «Η απώλεια βάρους σε κάποιον που είναι υπέρβαρος ή παχύσαρκος μπορεί να μειώσει σημαντικά τον κίνδυνο διαβήτη», δηλώνει η Tan, προσθέτοντας ότι ακόμη και μια μείωση βάρους 5-10% σε υπέρβαρα ή παχύσαρκα άτομα μπορεί να μειώσει τον κίνδυνο διαβήτη τύπου 2.