Μια νέα επιστημονική μελέτη φέρνει στο φως ενδιαφέροντα ευρήματα σχετικά με τη χρήση προϊόντων κάνναβης για την αντιμετώπιση της αϋπνίας, προσφέροντας παράλληλα ανακούφιση από το άγχος, την κατάθλιψη και τον πόνο.

Κάνναβη: Νέα δεδομένα για την αντιμετώπιση της αϋπνίας

Ερευνητές από το Ηνωμένο Βασίλειο δημοσίευσαν πρόσφατα, στις 27 Αυγούστου, στην έγκριτη επιθεώρηση PLOS Mental Health, τα αποτελέσματα μιας εκτενούς μελέτης διάρκειας 18 μηνών, η οποία διερεύνησε την επίδραση της καθημερινής χρήσης κάνναβης σε άτομα που πάσχουν από πρωτοπαθή αϋπνία. Τα ευρήματα υποδεικνύουν σημαντική βελτίωση στην ποιότητα του ύπνου, καθώς και μείωση των επιπέδων άγχους, κατάθλιψης και πόνου στους συμμετέχοντες.

Η αϋπνία αποτελεί ένα διαδεδομένο πρόβλημα υγείας, επηρεάζοντας εκτιμώμενο ποσοστό 10% έως και 30% του γενικού πληθυσμού. Οι μακροχρόνιες διαταραχές ύπνου συνδέονται με αυξημένο κίνδυνο καρδιαγγειακών παθήσεων, καθώς και ψυχιατρικών και γνωστικών προβλημάτων. Ενώ υπάρχουν διαθέσιμες ιατρικές θεραπείες για την αϋπνία, αυτές συχνά συνοδεύονται από παρενέργειες και κίνδυνο εξάρτησης. Ως εκ τούτου, το ενδιαφέρον για εναλλακτικές λύσεις, όπως το τετραϋδροκανναβινόλη (THC), το κύριο ψυχοδραστικό συστατικό της κάνναβης, αυξάνεται συνεχώς.

Η μεθοδολογία της μελέτης και τα αποτελέσματα

Η συγκεκριμένη μελέτη ενέταξε 124 ενήλικες (άνω των 18 ετών) με διαγνωσμένη πρωτοπαθή αϋπνία, οι οποίοι ήταν εγγεγραμμένοι στο UK Medical Cannabis Registry. Στους συμμετέχοντες χορηγήθηκε καθημερινά η ίδια, ελεγχόμενη δόση κάνναβης, σε μορφή ελαίου, αποξηραμένου άνθους, ή συνδυασμού και των δύο, με την απαγόρευση χρήσης εξωτερικών προϊόντων κάνναβης καθ’ όλη τη διάρκεια της δοκιμής.

Από τους 124 συμμετέχοντες, 11 ανέφεραν συνολικά 112 ανεπιθύμητα συμβάντα, όπως κόπωση, ξηροστομία και επιδείνωση της αϋπνίας, ωστόσο κανένα από αυτά δεν κρίθηκε ως αναπηρικό ή απειλητικό για τη ζωή.

Στο πέρας των 18 μηνών, οι συμμετέχοντες δήλωσαν ότι η κάνναβη συνέχισε να τους βοηθά στον ύπνο. Ωστόσο, η μεγαλύτερη βελτίωση παρατηρήθηκε κατά τον πρώτο μήνα της δοκιμής και σταδιακά μειώθηκε καθ’ όλη τη διάρκεια της μελέτης. Πέρα από την ανακούφιση από την αϋπνία, οι συμμετέχοντες ανέφεραν επίσης μείωση του πόνου και βελτίωση των επιπέδων άγχους και κατάθλιψης.

Η Ελιάνα Μποναγκούρο (Eliana Bonaguro), LMHC, θεραπεύτρια με έδρα τη Νέα Υόρκη και τη Φλόριντα, ειδικευμένη στις διαταραχές άγχους, δήλωσε στο Healthline: «Η κάνναβη μπορεί να ηρεμήσει τις σκέψεις που τρέχουν και να βοηθήσει ορισμένους ανθρώπους να κοιμηθούν γρηγορότερα. Πολλοί άνθρωποι με άγχος και κατάθλιψη δυσκολεύονται να κοιμηθούν λόγω των σκέψεων που τρέχουν, οπότε εκεί βοηθά η κάνναβη βραχυπρόθεσμα».

Είναι σημαντικό να σημειωθεί ότι προηγούμενες έρευνες σχετικά με τις επιδράσεις της κάνναβης στην ποιότητα του ύπνου δεν έχουν επιβεβαιώσει με συνέπεια την αξία της. Ο Δρ. Ρούτσιρ Πατέλ (Ruchir Patel), ιατρικός διευθυντής του Insomnia and Sleep Institute of Arizona, ανέφερε ότι η Αμερικανική Ακαδημία Ιατρικής Ύπνου επεσήμανε το 2024 ότι τα στοιχεία παραμένουν ανεπαρκή για να συστήσουν τα κανναβινοειδή για τη συνήθη θεραπεία της αϋπνίας ή άλλων διαταραχών ύπνου. Τόνισε επίσης ότι η γνωσιακή συμπεριφορική θεραπεία (CBT) παραμένει η θεραπεία πρώτης γραμμής για την αϋπνία.

Πιθανές μακροπρόθεσμες επιπτώσεις και ζητήματα ασφάλειας

Ενώ η μελέτη παρακολούθησε τους συμμετέχοντες για ενάμιση χρόνο, παραμένει ασαφές εάν η κάνναβη αποτελεί βιώσιμη μακροπρόθεσμη βοήθεια ύπνου. Οι συγγραφείς της μελέτης επισημαίνουν ένα πιθανό ζήτημα: την ανάπτυξη ανοχής του οργανισμού στην κάνναβη, πράγμα που σημαίνει ότι μπορεί να απαιτείται η κατανάλωση όλο και μεγαλύτερης ποσότητας για την επίτευξη του ίδιου αποτελέσματος. Προτείνουν ότι η μείωση της αποτελεσματικότητας της κάνναβης με την πάροδο του χρόνου πιθανότατα σχετίζεται με την αυξανόμενη ανοχή των συμμετεχόντων.

«Υπάρχουν στοιχεία που δείχνουν ότι η συνεχιζόμενη ιατρική χρήση κάνναβης συνδέεται με μεγαλύτερη χρήση με την πάροδο του χρόνου, οδηγώντας σε αυξημένο κίνδυνο ανοχής και εξάρτησης», δήλωσε ο Δρ. Πατέλ. Η Μποναγκούρο πρόσθεσε ότι η χρήση κάνναβης συχνά γίνεται ένας κύκλος. «Προσφέρει βραχυπρόθεσμη ανακούφιση από το άγχος ή την κατάθλιψη, αλλά με την παρατεταμένη χρήση, αναπτύσσεται ανοχή, δημιουργείται εξάρτηση, και τόσο η διάθεση όσο και ο ύπνος επιδεινώνονται».

Η μελέτη διερεύνησε την καθημερινή χρήση προϊόντων κάνναβης για την αϋπνία, και ο Δρ. Πατέλ σημείωσε ότι υπάρχουν παρενέργειες που σχετίζονται με τη συχνή χρήση. Η βαριά χρήση κάνναβης έχει συνδεθεί με μια σειρά από δυσμενείς επιπτώσεις στην υγεία, όπως αυξημένο κίνδυνο καρδιαγγειακών παθήσεων. Η συχνή χρήση κάνναβης αυξάνει επίσης τον κίνδυνο ανάπτυξης εξάρτησης ή διαταραχής χρήσης κάνναβης.

Ωστόσο, όπως σημειώνει μια ανασκόπηση του 2021, η κάνναβη μπορεί να συγκριθεί ευνοϊκά «όσον αφορά την ασφάλεια και την ανεκτικότητα με άλλα φάρμακα, όπως τα οπιοειδή, και είναι σημαντικό να σταθμιστούν τα οφέλη της χρήσης έναντι του κινδύνου εξάρτησης». Η ανασκόπηση σημειώνει περαιτέρω ότι ο κίνδυνος ανεπιθύμητων ενεργειών, όπως η ανοχή ή η εξάρτηση, ενδέχεται να μην υπερτερεί των ιατρικών οφελών της χρήσης κάνναβης για τη διαχείριση χρόνιων παθήσεων, «υπογραμμίζοντας την ανάγκη για ένα φάρμακο με καλό προφίλ ασφάλειας».

Όσον αφορά τον ύπνο, ωστόσο, η χρήση κάνναβης μπορεί να είναι διαταρακτική για ορισμένους. Ορισμένες έρευνες υποδηλώνουν ότι η κάνναβη μπορεί να επηρεάσει τον ύπνο βραδέων κυμάτων (N3). Υπάρχει, επίσης, η υποψία ότι διασπά τον ύπνο REM και τον βαθύ ύπνο. «Ένα ακόμη πράγμα που άκουγα συχνά από πελάτες που τη χρησιμοποιούν τακτικά ή σποραδικά είναι ότι δεν μπορούν να θυμηθούν τα όνειρά τους», δήλωσε η Μποναγκούρο. «Αυτό είναι λογικό, καθώς το THC είναι τεκμηριωμένο ότι καταστέλλει τον ύπνο REM, κατά τον οποίο συμβαίνουν τα περισσότερα όνειρα».

Ο Δρ. Πατέλ πρόσθεσε ότι η χρόνια χρήση κάνναβης έχει επίσης συνδεθεί με ψυχιατρικά προβλήματα σε ευάλωτα άτομα. Τέλος, η καθημερινή λήψη κάνναβης μπορεί να αλληλεπιδράσει αρνητικά με φάρμακα που συνταγογραφούνται συνήθως σε άτομα με άγχος, όπως οι αναστολείς επαναπρόσληψης σεροτονίνης (SSRIs), καθώς και με αντιεπιληπτικά φάρμακα.

Οι συγγραφείς της μελέτης καταλήγουν στην έκθεσή τους εκφράζοντας τη δική τους ανησυχία. Σημειώνουν την πιθανότητα οι ασθενείς με αϋπνία να αναπτύξουν ανοχή στην κάνναβη, κάτι που μπορεί να περιορίσει τελικά τη χρησιμότητα της ουσίας ως μακροπρόθεσμης θεραπείας, όσο επιτυχημένη και αν αποδείχθηκε κατά τη σχετικά βραχυπρόθεσμη περίοδο της μελέτης. Αυτές οι επιτυχίες από μόνες τους, υποστηρίζουν, αξίζουν περαιτέρω τυχαιοποιημένες ελεγχόμενες δοκιμές της χρήσης κάνναβης για τη θεραπεία της αϋπνίας.