Μια νέα, σημαντική επιστημονική μελέτη έρχεται να αναδείξει τον πιθανό ρόλο της νικοτιναμίδης, μιας μορφής βιταμίνης Β3, στην πρόληψη του μη μελανωματικού καρκίνου του δέρματος, ενισχύοντας προηγούμενες ενδείξεις.

Η Νικοτιναμίδη στο «Μικροσκόπιο» της Έρευνας

Ειδικότερα, μια πρόσφατη μελέτη που δημοσιεύθηκε στις 17 Σεπτεμβρίου στην έγκριτη επιθεώρηση JAMA Dermatology, εξέτασε δεδομένα από περισσότερους από 33.000 βετεράνους στις ΗΠΑ και διαπίστωσε ότι τα άτομα που λάμβαναν συμπληρώματα νικοτιναμίδης εμφάνιζαν λιγότερες περιπτώσεις μη μελανωματικών καρκίνων του δέρματος σε σύγκριση με όσους δεν λάμβαναν.

Οι ερευνητές κατέγραψαν μια συνολική μείωση 14% στους μελλοντικούς καρκίνους του δέρματος, συμπεριλαμβανομένου του βασικοκυτταρικού καρκινώματος και του πλακώδους καρκινώματος. Το μεγαλύτερο όφελος παρατηρήθηκε σε άτομα που άρχισαν να λαμβάνουν νικοτιναμίδη μετά την πρώτη τους διάγνωση καρκίνου του δέρματος, με τον κίνδυνο ανάπτυξης νέου καρκίνου να μειώνεται κατά περισσότερο από το ήμισυ. Παρόλο που η προστατευτική δράση δεν ήταν τόσο έντονη σε άτομα που ξεκίνησαν τη λήψη νικοτιναμίδης μετά από πολλαπλούς καρκίνους, τα ευρήματα αυτά προσθέτουν βάρος στα αυξανόμενα στοιχεία που υποδηλώνουν ότι αυτό το οικονομικά προσιτό και ευρέως διαθέσιμο συμπλήρωμα μπορεί να αποτελέσει ένα χρήσιμο εργαλείο στην πρόληψη του καρκίνου του δέρματος.

Τα αποτελέσματα αυτά ενισχύουν τα ευρήματα μιας κλινικής μελέτης του 2015, στην οποία συμμετείχαν 386 άτομα, που έδειξε ότι όσοι λάμβαναν το παράγωγο της βιταμίνης Β3 ανέπτυσσαν λιγότερες νέες περιπτώσεις καρκίνου. Η παρούσα, μεγαλύτερη μελέτη επιβεβαιώνει αυτά τα αρχικά ευρήματα, εξετάζοντας δεδομένα πραγματικού κόσμου από δεκάδες χιλιάδες ασθενείς, προσφέροντας ισχυρότερα στοιχεία για την προστατευτική δράση της νικοτιναμίδης κατά του καρκίνου του δέρματος.

Μηχανισμός Δράσης: Πώς Λειτουργεί η Νικοτιναμίδη;

Η Δρ. Hannah Kopelman, δερματολόγος στην Kopelman Aesthetic Surgery, δήλωσε στο Healthline ότι αυτή η έρευνα αποτελεί «επιβεβαιωτική απόδειξη» πως η νικοτιναμίδη μπορεί να μειώσει τους μελλοντικούς καρκίνους του δέρματος από κερατινοκύτταρα, ιδίως το πλακώδες καρκίνωμα, όταν αρχίζει να λαμβάνεται σύντομα μετά τον πρώτο καρκίνο. «Αυτή η μελέτη βασίζεται σε προηγούμενες τυχαιοποιημένες δοκιμές και με κάνει να αισθάνομαι πιο άνετα να τη συστήνω στους κατάλληλους ασθενείς στην πρακτική μου», ανέφερε.

Η Δρ. Kopelman εξηγεί τον προστατευτικό μηχανισμό της νικοτιναμίδης όσον αφορά τον καρκίνο του δέρματος:

• Η νικοτιναμίδη αναπληρώνει τα ενεργειακά αποθέματα στα κύτταρα του δέρματος, επιτρέποντάς τους να επιδιορθώνουν τη βλάβη του DNA από την υπεριώδη ακτινοβολία πιο αποτελεσματικά.
• Βοηθά επίσης στη διατήρηση της τοπικής ανοσολογικής επιτήρησης στο δέρμα, την οποία η υπεριώδης ακτινοβολία μπορεί να καταστείλει.

«Συνολικά, αυτές οι επιδράσεις σημαίνουν ότι λιγότερα κύτταρα με βλάβη από την υπεριώδη ακτινοβολία είναι σε θέση να επιβιώσουν, να συσσωρεύσουν μεταλλάξεις και να εξελιχθούν σε καρκίνους του δέρματος», προσθέτει.

Η Δρ. Anna Andrienko, δερματολόγος και αισθητική γιατρός στις Dr. Ducu Clinics, τονίζει ότι η νικοτιναμίδη είναι πρόδρομος του NAD+, ενός κυτταρικού συμπαράγοντα που εμπλέκεται στην επιδιόρθωση του DNA και στον μεταβολισμό της κυτταρικής ενέργειας. «Η υπεριώδης ακτινοβολία προκαλεί βλάβη στο DNA και εξαντλεί τα κυτταρικά αποθέματα NAD+ και ATP, αλλά η νικοτιναμίδη βοηθά στην αποκατάσταση αυτών των ενεργειακών αποθεμάτων και ενισχύει την αποτελεσματικότητα των διαδικασιών επιδιόρθωσης του DNA στα κύτταρα του δέρματος που έχουν υποστεί βλάβη από την υπεριώδη ακτινοβολία», εξηγεί.

Επίσης, η νικοτιναμίδη έχει αντιφλεγμονώδεις ιδιότητες, οι οποίες μπορούν να μειώσουν το προ-ογκικό περιβάλλον που δημιουργείται από τη χρόνια βλάβη από την υπεριώδη ακτινοβολία. «Συνολικά, αυτές οι δράσεις καθιστούν τη νικοτιναμίδη βιολογικά εύλογη ως χημειοπροληπτικός παράγοντας για τους καρκίνους του δέρματος που σχετίζονται με την υπεριώδη ακτινοβολία», καταλήγει η Δρ. Andrienko.

Προκλήσεις και Περιορισμοί της Έρευνας

Παρόλο που τα ευρήματα της νέας μελέτης είναι πολλά υποσχόμενα, υπάρχουν ορισμένες σημαντικές επιφυλάξεις:

• Η Δρ. Kopelman σημειώνει ότι πρόκειται για μια αναδρομική μελέτη. «Αυτό σημαίνει ότι υπάρχουν συγχυτικοί παράγοντες που δεν μπορούμε να ελέγξουμε πλήρως, όπως οι συνήθειες έκθεσης στον ήλιο, η συμμόρφωση και η εντατικότητα της δερματολογικής παρακολούθησης», αναφέρει.
• Ο πληθυσμός της μελέτης ήταν επίσης μεγαλύτερης ηλικίας και κυρίως άνδρες, γεγονός που περιορίζει το πόσο ευρέως μπορούν να εφαρμοστούν τα ευρήματα.
• Σε ορισμένες ομάδες, όπως οι ασθενείς με μεταμόσχευση συμπαγών οργάνων, το όφελος δεν ήταν τόσο σαφές.

Η Δρ. Andrienko προσθέτει ότι η μέτρηση της έκθεσης στη μελέτη αυτή βασίστηκε σε συνταγές και αρχεία και όχι σε άμεση παρακολούθηση της συμμόρφωσης, ενώ ο χρόνος έναρξης της νικοτιναμίδης σε σχέση με την έκθεση στην υπεριώδη ακτινοβολία ποικίλλει. «Αυτοί οι περιορισμοί σημαίνουν ότι τα αποτελέσματα πρέπει να ερμηνεύονται ως ισχυρά, υποδηλωτικά στοιχεία και όχι ως οριστική απόδειξη», εξηγεί.

Η Νικοτιναμίδη ως Συμπληρωματικό Εργαλείο, Όχι Υποκατάστατο

Η βιταμίνη Β3 θα πρέπει να θεωρείται ως συμπληρωματική επιλογή και όχι ως υποκατάστατο του αντηλιακού και των συμπεριφορών προστασίας από τον ήλιο, τονίζει η Δρ. Andrienko. «Το αντηλιακό, τα προστατευτικά ρούχα και οι τακτικοί δερματολογικοί έλεγχοι αντιμετωπίζουν την αρχική έκθεση στην υπεριώδη ακτινοβολία και την έγκαιρη ανίχνευση, και παραμένουν ο ακρογωνιαίος λίθος της πρόληψης», εξηγεί. «Η νικοτιναμίδη μπορεί να προσθέσει ένα εσωτερικό επίπεδο προστασίας βελτιώνοντας την επιδιόρθωση του DNA και μειώνοντας τη φλεγμονή, κάτι που είναι πολύτιμο, ιδιαίτερα για άτομα με υψηλότερο κίνδυνο ή με προηγούμενους καρκίνους του δέρματος», προσθέτει.

Η Δρ. Andrienko συμβουλεύει να βλέπουμε τη νικοτιναμίδη ως συμπληρωματικό εργαλείο που χρησιμοποιείται παράλληλα, και όχι αντί, των καθιερωμένων μέτρων.

Όσον αφορά την αποτελεσματικότητα της νικοτιναμίδης, η Δρ. Kopelman αναφέρει ότι εξαρτάται από τους ατομικούς παράγοντες κινδύνου και την κατάσταση υγείας του ασθενούς. «Σε άτομα που είναι ανοσοεπαρκή και υψηλού κινδύνου, ιδιαίτερα σε όσους είχαν ήδη καρκίνο του δέρματος, πιστεύω ότι η νικοτιναμίδη μπορεί να κάνει πραγματική διαφορά εάν λαμβάνεται σταθερά στην μελετημένη δόση των 500 mg δύο φορές ημερησίως», δηλώνει. «Το κλειδί είναι ότι οι ασθενείς πρέπει να τη λαμβάνουν τακτικά και να συνεχίζουν όλες τις άλλες προληπτικές στρατηγικές», συμπληρώνει.

«Σε ανοσοκατεσταλμένους ασθενείς, όπως οι λήπτες μεταμοσχεύσεων, τα στοιχεία είναι πιο μικτά και είμαι πιο επιφυλακτική στον τρόπο που παρουσιάζω τα πιθανά οφέλη της», καταλήγει.

Συμβουλές για την Πρόληψη του Καρκίνου του Δέρματος

Η νικοτιναμίδη αποτελεί μια υποσχόμενη συμπληρωματική προληπτική επιλογή, αλλά η τήρηση αποδεδειγμένων συνηθειών πρόληψης του καρκίνου του δέρματος είναι το κλειδί.

«Οι πρώτες μου συστάσεις είναι πάντα η καθημερινή χρήση αντηλιακού ευρέος φάσματος, τα προστατευτικά ρούχα όπως καπέλα και μπλουζάκια με δείκτη UPF, και η αποφυγή των ωρών αιχμής του ήλιου», λέει η Δρ. Kopelman.

Η Δρ. Andrienko συμφωνεί: «Χρησιμοποιείτε αντηλιακό SPF 30 ή υψηλότερο καθημερινά, απλώστε το γενναιόδωρα και ανανεώστε το κάθε δύο ώρες όταν είστε σε εξωτερικούς χώρους». «Κατά τις ώρες αιχμής, βεβαιωθείτε ότι φοράτε ρούχα προστασίας από τον ήλιο, όπως καπέλα με φαρδύ γείσο και γυαλιά ηλίου που μπλοκάρουν την υπεριώδη ακτινοβολία. Θα πρέπει επίσης να αποφεύγετε το σκόπιμο μαύρισμα και να περιορίζετε το χρόνο σας σε άμεσο ηλιακό φως», προσθέτει.

Ο έλεγχος για σημάδια βλάβης του δέρματος είναι μία από τις πιο προληπτικές συνήθειες πρόληψης του καρκίνου του δέρματος. Η Δρ. Andrienko συνιστά την πραγματοποίηση τακτικών αυτοελέγχων του δέρματός σας και την άμεση επίσκεψη σε δερματολόγο εάν παρατηρήσετε νέα, μεταβαλλόμενα ή συμπτωματικά σημεία. «Η έγκαιρη διάγνωση είναι σημαντική», τονίζει.

Για όσους έχουν ιστορικό καρκίνου του δέρματος, η Δρ. Andrienko συνιστά να συζητήσουν με τον γιατρό τους για τυχόν τρέχοντες κινδύνους, φάρμακα και ατομικούς παράγοντες. Ένας επαγγελματίας υγείας μπορεί να βοηθήσει στον προσδιορισμό εάν τα 500 mg νικοτιναμίδης δύο φορές ημερησίως είναι κατάλληλα για εσάς.

Ενώ η νικοτιναμίδη δείχνει υποσχέσεις, το αντηλιακό, τα προστατευτικά ρούχα και οι τακτικοί δερματολογικοί έλεγχοι παραμένουν οι καλύτερες στρατηγικές για την πρόληψη του καρκίνου του δέρματος.