Ο Κώστας Χατζής, ο αειθαλής ερμηνευτής και δημιουργός, ανοίγει την καρδιά του σε μια εξομολόγηση για τις δυσκολίες, τον ρατσισμό και την απουσία παιδείας, αναδεικνύοντας τη διαχρονική του ευγένεια ψυχής και την αλύγιστη στάση του απέναντι στις προκλήσεις.
Κώστας Χατζής: Η διαδρομή μιας ζωής ανάμεσα στη μουσική και τις κοινωνικές προκαταλήψεις
Σε μια εκ βαθέων συνέντευξη στο περιοδικό «Λοιπόν» και τον δημοσιογράφο Ανδρέα Θεοδώρου, ο θρυλικός Κώστας Χατζής αναφέρθηκε λεπτομερώς στις προσωπικές του εμπειρίες, εστιάζοντας στις δυσκολίες που αντιμετώπισε καθ’ όλη τη διάρκεια της ζωής του, αλλά και στον ρατσισμό που βίωσε από νεαρή ηλικία. Οι δηλώσεις του φωτίζουν μια πτυχή της ζωής του καλλιτέχνη που συχνά παραβλέπεται, αναδεικνύοντας τις προκλήσεις που αντιμετώπιζε ένας Ρομά καλλιτέχνης στην ελληνική κοινωνία.
Η επιτυχία ως ασπίδα και η δύναμη της γνώσης
Ερωτώμενος αν οι βιωμένες δυσκολίες τον προστάτευσαν από την αλλοίωση του χαρακτήρα του λόγω της επιτυχίας, ο Κώστας Χατζής παραδέχθηκε: «Είχα πολλές δυσκολίες στη ζωή μου». Ωστόσο, τόνισε πως, εισερχόμενος στον καλλιτεχνικό χώρο, συνειδητοποίησε την ανάγκη να “διαβάσει” και να αποκτήσει επιχειρήματα έναντι ανθρώπων που δεν είχαν επαρκείς γνώσεις. «Με έβλεπαν ως τον “γύφτο”, τον “τσιγγάνο”, αλλά συνειδητοποιούσα ότι δεν γνωρίζουν τι σημαίνει να είσαι γύφτος», δήλωσε χαρακτηριστικά, υπογραμμίζοντας την άγνοια ως βασική αιτία της προκατάληψης.
Αναφερόμενος στην ετυμολογία της λέξης “Αθίγγανος”, ο Κώστας Χατζής επεσήμανε ότι προέρχεται από το στερητικό “α-” και το ρήμα “θιγγάνω” (αγγίζω), σημαίνοντας ουσιαστικά τον “ανέγγιχτο”. «Είναι από το ρήμα ο άγγιχτος», εξήγησε, προσθέτοντας: «Από χιλιάδες χρόνια μας λένε Ρομά». Ο παραλληλισμός με τους όρους “αραπάδες”, “νέγρους”, “έγχρωμους”, και τώρα “Αφροαμερικανούς”, αναδεικνύει την εξελικτική φύση του υποτιμητικού λεξιλογίου και τον τρόπο που η κοινωνία προσπαθεί να “εξευγενίσει” όρους που στην ουσία διαιωνίζουν τις διακρίσεις. Ο ίδιος ο καλλιτέχνης, με μια αξιοσημείωτη προσέγγιση, δηλώνει ότι «θα ήταν αστείο να πω ότι δεν είμαι γύφτος. Το δέχομαι λοιπόν και δεν το παρεξηγώ, όταν με λένε έτσι», υποδεικνύοντας μια βαθιά κατανόηση και αποδοχή της ταυτότητάς του.
Η άγνοια ως πηγή ρατσισμού και η απουσία πολιτειακής μέριμνας
Στην ερώτηση αν τον στεναχωρούσε ο ρατσισμός, ο Κώστας Χατζής απάντησε με μια φιλοσοφική προσέγγιση: «Αυτά όλα τα έκαναν γιατί είχαν άγνοια. Όταν κάποιος έχει άγνοια δεν μπορείς να τον μισήσεις. Ποτέ δεν μίσησα λοιπόν εκείνους που με αντιμετώπιζαν με ρατσισμό». Αυτή η δήλωση αποτελεί ένα σημαντικό μήνυμα συγχώρεσης και κατανόησης, υπογραμμίζοντας την εκκλησιαστική ρήση «άφες αυτοίς, ου γαρ οίδασι τι ποιούσι».
Ωστόσο, ο καλλιτέχνης δεν δίστασε να ασκήσει κριτική στην ελληνική πολιτεία, τονίζοντας την έλλειψη παιδείας και την απουσία μέριμνας για τους Ρομά.
«Αν στην υδρόγειο υπάρχουν κάποιοι λαοί που ξεχωρίζουν ένας από αυτούς είναι ο ελληνικός, αλλά ο Έλληνας δεν είχε ποτέ παιδεία. Η παιδεία έρχεται από την πολιτεία», ανέφερε. Και συνέχισε, με έντονο προβληματισμό:
«Εδώ στην Ελλάδα η πολιτεία δεν έσκυψε πάνω στους Ρομά, να τιμωρούνται αν τα παιδιά τους δεν τα στέλνουν σχολείο, να μην περνάνε τόσο δύσκολα ακόμα και σήμερα τα παιδιά τους στα σχολεία. Τι έκανε η πολιτεία για αυτά τα παιδιά;».
Οι δηλώσεις του Κώστα Χατζή αναδεικνύουν ένα διαχρονικό πρόβλημα της ελληνικής κοινωνίας: την περιθωριοποίηση και την απουσία ουσιαστικής ενσωμάτωσης ευάλωτων κοινωνικών ομάδων, όπως οι Ρομά. Η κριτική του εστιάζει στην ανεπαρκή εκπαιδευτική πολιτική και στην έλλειψη δομών που θα εξασφάλιζαν την ίση πρόσβαση στην εκπαίδευση, ένα θεμελιώδες δικαίωμα που συχνά παραβιάζεται για τα παιδιά των Ρομά.
Πηγή εικόνας: NDP Photo