Ο Χρήστος Λεοντής, ένας από τους σημαντικότερους σύγχρονους Έλληνες συνθέτες, επιστρέφει στο Ηρώδειο την 1η Σεπτεμβρίου, παρουσιάζοντας μια μοναδική «γιορτή» αφιερωμένη στον Αριστοφάνη, η οποία υπόσχεται να είναι ένα αυθεντικό «λαϊκό πανηγύρι».

Η Επιστροφή στον Αριστοφάνη και η Φιλοσοφία του «Λαϊκού Πανηγυριού»

Ο Χρήστος Λεοντής, συνεπής στην καλλιτεχνική του πορεία που τον έχει καθιερώσει ως μία από τις πλέον αντισυμβατικές και διεισδυτικές φωνές της ελληνικής μουσικής, επιλέγει το εμβληματικό Ηρώδειο για την παρουσίαση μιας παράστασης που υπερβαίνει τα όρια μιας απλής συναυλίας. Όπως ο ίδιος επισημαίνει, η βραδιά της 1ης Σεπτεμβρίου δεν είναι απλά μια «συναυλία» ή «παράσταση», αλλά ένα «μεγάλο λαϊκό πανηγύρι». Αυτός ο χαρακτηρισμός δεν είναι τυχαίος. Αντανακλά τη βαθύτερη φιλοσοφία του Λεοντή για τη μουσική και τη σχέση της με το κοινό: την εξωστρέφεια, την επικοινωνία, την ομαδική έκφραση και τη διέξοδο από την καθημερινότητα, στοιχεία που απαντώνται στη μουσική, τον χορό και, κυρίως, στο τραγούδι.

Η προσέγγιση του Λεοντή στον Αριστοφάνη, και γενικότερα στην ποίηση, είναι σύμφωνη με αυτή την οπτική, προσπαθώντας να συνδεθεί με την ουσία των κειμένων μέσα από ένα «ακατέργαστο και πυκνό», αλλά πάντα «αληθινό» μουσικό ιδίωμα. Η διαπίστωση αυτή επιβεβαιώνεται και από τον Φίλιππο Τσαλαχούρη, διευθυντή του Ωδείου Αθηνών, ο οποίος αναλύει τις δύο βασικές αισθητικές κατευθύνσεις στη μουσική για το αρχαίο δράμα: τη «γραμμή Χατζιδάκι», λυρική και αισθαντική, και τη «γραμμή Λεοντή», λαϊκή και αταβιστική, που στοχεύει στην τέρψη μέσω της αλήθειας. Κοινό τους σημείο, κατά τον Τσαλαχούρη, είναι η αναζήτηση της ελληνικότητας, ενσωματώνοντας αναγνωρίσιμες μουσικές δομές από την παράδοση.

Ο Λεοντής, δημιουργώντας το δικό του «σταθμό στη μουσική για τον Αριστοφάνη» από τους «Αχαρνής» το 1977 στο Θέατρο Τέχνης, κατάφερε να φέρει μια νέα πνοή, ακόμα και απέναντι στα καθιερωμένα. Είναι χαρακτηριστική η αναφορά στο σχόλιο του Μάνου Χατζιδάκι, ο οποίος, ακούγοντας τη μουσική των «Αχαρνών», εξέφρασε την επιθυμία να την είχε γράψει ο ίδιος, με τον Λεοντή να απαντά: «Κι εγώ θα ήθελα να είχα γράψει τους ‘Όρνιθες’…».

«Αριστοφάνεια»: Μια Γιορτή για τον Ποιητή και την Δημοκρατία

Η φετινή εκδήλωση, με τίτλο «Αριστοφάνεια», φιλοδοξεί να αποτελέσει μια πραγματική γιορτή προς τιμήν του ποιητή. Ο Λεοντής αναδεικνύει την «αιχμηρή» και «διαχρονική» φύση του λόγου του Αριστοφάνη, ο οποίος παραμένει εξαιρετικά επίκαιρος σε μια εποχή όπου, όπως ο συνθέτης τονίζει, «η Δημοκρατία κακοποιείται» και αλλοιώνεται το περιεχόμενό της. Ο ίδιος εκφράζει την έντονη απογοήτευσή του για την «κακοποίηση» του λόγου των ποιητών, υπερασπίζοντας την αυθεντικότητα των κειμένων έναντι κάθε «παρέμβασης» ή «ακύρωσης».

Στη σκηνή του Ηρωδείου, ο ρόλος του ίδιου του Αριστοφάνη ανατίθεται στον Σταμάτη Κραουνάκη. Η επιλογή αυτή, όπως εξηγεί ο Λεοντής, προέκυψε φυσικά, καθώς ο Κραουνάκης «ζωντανεύει» τον ποιητή με τον πλέον ιδανικό τρόπο, αντικατοπτρίζοντας την αμοιβαία εκτίμηση και την κοινή τους προσέγγιση στον Αριστοφάνη. Ο συνθέτης υπογραμμίζει την ευθυκρισία, τον θάρρος, τη διορατικότητα και την τόλμη του Αριστοφάνη να παλεύει ενάντια στην εξουσία, κυρίως όμως τον αγώνα του για την Ειρήνη. Αυτές οι αξίες είναι, κατά τον Λεοντή, περισσότερο επίκαιρες από ποτέ, εν μέσω μιας διεθνούς συγκυρίας όπου «αμύθητα ποσά διατίθενται για εξοπλισμούς» με πρόσχημα την ειρήνη, μια πρακτική που ο ίδιος χαρακτηρίζει «θεόπνευστη φιλοσοφική σκέψη, που ξεπερνά κάθε όριο και ακυρώνει τους πάντες και τα πάντα».

Η Συνύπαρξη Γενεών και η Απουσία της Rap Μουσικής

Σε μια ένδειξη διεύρυνσης και διαγενεακού διαλόγου, στα «Αριστοφάνεια» θα συμμετάσχει και η τραγουδίστρια Klavdia, γνωστή από τη συμμετοχή της στη Eurovision. Ο Λεοντής εξηγεί την επιλογή της, τονίζοντας ότι αναζητούσε μια «νεανική, κοριτσίστικη μελωδική φωνή» για το «Τραγούδι της Ειρήνης» – το φινάλε της παράστασης –, και η πρόταση του Σταμάτη Κραουνάκη για την Klavdia τον βρήκε σύμφωνο. Ο ίδιος εκφράζει τον θαυμασμό του για την Klavdia που «τραγούδησε στη γλώσσα της, με ένα θαυμάσιο τραγούδι, που είχε όλα τα χαρακτηριστικά της ελληνικότητας».

Ωστόσο, σε ερώτηση για μια ενδεχόμενη συνεργασία με εκπροσώπους της ραπ σκηνής, ο Λεοντής διατηρεί τις αποστάσεις του. Αν και αναγνωρίζει ότι η ραπ αποτελεί μια έκφραση δυσαρέσκειας και διαμαρτυρίας της νέας γενιάς, για τον ίδιο «δεν μπορώ να το ονομάσω τραγούδι, γιατί το τραγούδι προϋποθέτει μια μελωδική γραμμή που στην περίπτωσή μας απουσιάζει». Το χαρακτηρίζει «ρυθμική απαγγελία» και βλέπει τις μαζικές συγκεντρώσεις σε ραπ συναυλίες ως «εκτόνωση» συναισθημάτων, η οποία όμως, κατά τη γνώμη του, μπορεί να αποτρέψει τον πραγματικό Αγώνα.

Η Αιώνια Σχέση με το Θέατρο Τέχνης και ο Ρόλος της Δισκογραφίας

Η συνεργασία του Χρήστου Λεοντή με τον Κάρολο Κουν και το Θέατρο Τέχνης, από το 1972 έως το 1987 και αργότερα με τους συνεχιστές του έργου του, υπήρξε καθοριστική. Ο Λεοντής περιγράφει αυτή την περίοδο ως την «πιο ευτυχισμένη περίοδο του καλλιτεχνικού μου βίου», μια «μαθητεία» που του προσέφερε «έναν ψυχικό και πνευματικό πλούτο», διδάσκοντάς του τον σκοπό της δουλειάς του, την επικοινωνία με το κοινό, και μια στάση ζωής. «Αισθάνομαι τυχερός για το ότι ήμουν κοινωνός σ’ αυτό το ανεκτίμητο δώρο, την επαφή και τον διάλογο με την ποίηση, το θέατρο και με τους ανθρώπους του», αναφέρει χαρακτηριστικά.

Η σχέση του με το θέατρο, όπως ο ίδιος έχει δηλώσει, ήταν ένας «μεγάλος δημιουργικός έρωτας». Σε αντίθεση με τη δισκογραφία, την οποία περιγράφει ως μια διαδικασία στην οποία «δεν συμμετέχεις. Απλώς παρατηρείς τα τερτίπια της αγοράς…», το θέατρο προσφέρει τη δυνατότητα «επικοινωνίας και επαφής με την παγκόσμια σκέψη διαχρονικά». Εκεί, βρίσκει κανείς «τις μεγάλες ανθρώπινες αξίες» και έναν «ελεύθερο και δημιουργικό» δρόμο στη ζωή, μέσα από την ενασχόληση με τα κείμενα.

Η Δέσμευση στα Κοινά και τα Σχέδια για το Μέλλον

Παρά τη διαχρονική του σχέση με το θέατρο, ο Χρήστος Λεοντής διακρίθηκε και ως συνθέτης που εμπνεύστηκε από τα κοινωνικά και πολιτικά γεγονότα της εποχής του, με εμβληματικά έργα όπως η «Καταχνιά» (1964) και το «Καπνισμένο Τσουκάλι» (1975). Ο ίδιος παραμένει ένας πολίτης με ενεργό συνείδηση: «Είμαι ένας πολίτης στη χώρα μου και χρέος μου είναι να υπερασπίζομαι τους δίκαιους νόμους και να μάχομαι τους ευκαιριακούς». Η δέσμευσή του στην υπεράσπιση των ανθρώπινων αξιών, των δικαιωμάτων και των υποχρεώσεων που απορρέουν από την έννοια της δημοκρατίας είναι αδιαπραγμάτευτη. «Εγώ, λοιπόν, δεν παραιτούμαι από τις αρχές αυτές…» δηλώνει κατηγορηματικά.

Ο Χρήστος Λεοντής, λοιπόν, δεν «κάθεται». Μετά τα «Αριστοφάνεια» στο Ηρώδειο, το επόμενο βήμα του είναι η οργάνωση του «αρκετά μεγάλου και ανέκδοτου υλικού» του, με την ελπίδα να δουν το φως της δημοσιότητας νέα έργα, πάντοτε επηρεασμένα από τα γεγονότα της εποχής του. Μια πορεία συνεπής στις αρχές του, ένας δημιουργός που συνεχίζει να εμπνέεται από την ελληνική παράδοση και τα κοινά, προσφέροντας έναν μουσικό λόγο που παραμένει διαχρονικά επίκαιρος και βαθιά ανθρώπινος.

.itemsset1, .itemsset2, .itemsset3, .itemsset4, .itemsset5, .itemsset6, .itemsset7, .itemsset8, .itemsset9, .itemsset10, .itemsset11, .itemsset12, .itemsset13, .itemsset14, .itemsset15, .itemsset16, .itemsset17, .itemsset18, .itemsset19, .itemsset20,.banner2, .banner3, .banner4, .banner5, .banner6, .banner7, .banner8, .banner9, .banner10, .banner11, .banner12, .banner13, .banner14, .banner15, .banner16, .banner17, .banner18, .banner19, .banner20 {display: none !important;}