Η πρόσφατη σύλληψη του γνωστού τραγουδιστή Βασίλη Παϊτέρη, για χρέη προς το δημόσιο που αγγίζουν τις 850.000 ευρώ, φέρνει για άλλη μια φορά στο προσκήνιο το διαχρονικό και δυστυχώς ενδημικό πρόβλημα της αυθαίρετης δόμησης στην Ελλάδα, αναδεικνύοντας παράλληλα τις παθογένειες ενός δαιδαλώδους και συχνά αναποτελεσματικού κρατικού μηχανισμού. Πέρα από την προσωπική διάσταση της υπόθεσης, το περιστατικό υπογραμμίζει τις ευρύτερες προκλήσεις που αντιμετωπίζει η χώρα στον πολεοδομικό σχεδιασμό και την επιβολή της νομοθεσίας.
Η Σύλληψη και το Ιστορικό των Χρεών
Ο Βασίλης Παϊτέρης βρέθηκε στο επίκεντρο της δημοσιότητας την Παρασκευή 3 Οκτωβρίου, όταν συνελήφθη κατόπιν εντάλματος για οφειλές προς το δημόσιο. Το ποσό που του καταλογίζεται ανέρχεται σε 850.000 ευρώ, ποσό που, σύμφωνα με τον ίδιο, ξεκίνησε από ένα αρχικό πρόστιμο των 50.000 ευρώ για αυθαίρετες κατασκευές. Ο τραγουδιστής φιλοξενήθηκε στην εκπομπή “Power Talk” της Τατιάνας Στεφανίδου, όπου τοποθετήθηκε δημόσια για το ζήτημα.
Η Αυθαίρετη Δόμηση ως Πυρήνας του Προβλήματος
Το κεντρικό ζήτημα στην υπόθεση Παϊτέρη δεν είναι τα χρέη αυτά καθαυτά, αλλά η αυθαίρετη κατασκευή κατοικίας στην Αγία Βαρβάρα. Ο ίδιος παραδέχτηκε ότι το ακίνητο βρίσκεται εκτός σχεδίου πόλεως και ότι δεν ήταν δυνατή η έκδοση οικοδομικής άδειας. Χαρακτηριστικά ανέφερε: «Όλη η Ελλάδα αυθαίρετη είναι» και «άδεια σε σπίτια που είναι εκτός σχεδίου δεν δίνεται».
* **Αρχική Κατασκευή και Ανάγκη:** Το σπίτι, όταν αγοράστηκε, ήταν πολύ μικρό (ένα δωμάτιο, κουζίνα, λουτρό) και ο τραγουδιστής προχώρησε σε επέκταση λόγω οικογενειακών αναγκών («ήμασταν 10 άτομα και κοιμόμασταν οι πέντε»).
* **Κατεδάφιση και Ανακατασκευή:** Ο Παϊτέρης δήλωσε ότι σε προγενέστερο χρόνο γκρέμισε μέρος του σπιτιού κατόπιν εντολής της πολεοδομίας, ωστόσο το ξαναέφτιαξε αργότερα, καθώς «λόγω του ότι ήρθε χειμώνας και τα παιδιά κοιμόντουσαν απ’ έξω, δεν μπορούσαμε να πάμε να πληρώσουμε ξενοδοχείο, αναγκαστήκαμε και το ξαναφτιάξαμε».
* **Η Πισίνα:** Όσον αφορά την αναφορά σε αυθαίρετη πισίνα, ο τραγουδιστής διευκρίνισε ότι επρόκειτο για μια πολύ μικρή κατασκευή («1×2 μέτρα») που δημιουργήθηκε για τα παιδιά.
Πολιτικές Αντιπαλότητες και Δικαστικές Περιπέτειες
Ο Βασίλης Παϊτέρης έκανε λόγο για αντιπαλότητα με τον τότε Δήμαρχο, την οποία απέδωσε σε διαφορετικές πολιτικές τοποθετήσεις. Επίσης, αποκάλυψε ότι αυτή δεν ήταν η πρώτη του σύλληψη, δηλώνοντας: «Δεν με συνέλαβαν πρώτη φορά. Από το 2005 με συλλαμβάνουν διαρκώς. Έκανα τη φυλακή κοινωφελή». Αυτή η διαχρονική πτυχή υποδηλώνει μια μακρόχρονη διαμάχη με τις αρχές.
Ανάλυση: Το Φαινόμενο της Αυθαίρετης Δόμησης στην Ελλάδα
Η υπόθεση Παϊτέρη αποτελεί μικρογραφία ενός ευρύτερου προβλήματος που ταλανίζει την Ελλάδα εδώ και δεκαετίες. Η μαζική αυθαίρετη δόμηση, συχνά λόγω της αδυναμίας του κράτους να προσφέρει έγκυρο και λειτουργικό πολεοδομικό σχεδιασμό, σε συνδυασμό με την κοινωνική ανάγκη για στέγαση, οδήγησε σε εκτεταμένες παρανομίες. Η νομοθεσία, με διαδοχικούς νόμους περι αυθαιρέτων (όπως ο πρόσφατος Ν.4495/2017), προσπάθησε να επιλύσει το πρόβλημα εκ των υστέρων, αλλάζοντας συχνά τους κανόνες και δημιουργώντας ένα περιβάλλον ανασφάλειας δικαίου.
In the author’s assessment: Η διαρκής αύξηση των προστίμων, όπως στην περίπτωση των 50.000 ευρώ που έφτασαν τις 850.000 ευρώ, αποκαλύπτει την αδυναμία είσπραξης και την έλλειψη αποτελεσματικής αποτροπής, κάνοντας τα αρχικά πρόστιμα να διογκώνονται χωρίς να επιτυγχάνεται ο σκοπός της συμμόρφωσης. Επιπλέον, η δήλωση για «ανάγκη» ως αιτία της αυθαίρετης δόμησης, αν και δεν δικαιολογεί την παρανομία, αναδεικνύει μια κοινωνική διάσταση του προβλήματος που συχνά αγνοείται από τη νομοθεσία. Η ανεπάρκεια προσιτής στέγασης και η γραφειοκρατία στην έκδοση αδειών σε εκτός σχεδίου περιοχές ωθούν πολίτες σε παράνομες ενέργειες, δημιουργώντας έναν φαύλο κύκλο.