Η δημόσια συζήτηση στην Ελλάδα φούντωσε εκ νέου γύρω από τη σημαία της Παλαιστίνης, όχι λόγω κάποιου διπλωματικού επεισοδίου, αλλά εξαιτίας σχολίων που αγγίζουν την ουσία των συμβόλων και την ευαισθησία των κοινωνικοπολιτικών ζητημάτων.
Η αρχική πρόκληση: Οι δηλώσεις του Άρη Πορτοσάλτε και η «πατσαβούρα»
Η αντιπαράθεση πυροδοτήθηκε από τον γνωστό δημοσιογράφο του ΣΚΑΪ, Άρη Πορτοσάλτε. Σε ζωντανή τηλεοπτική εκπομπή, ο κ. Πορτοσάλτε αναφέρθηκε στη σημαία της Παλαιστίνης με τρόπο που προκάλεσε έντονες αντιδράσεις, χαρακτηρίζοντάς την επακριβώς ως: «Όταν το δράμα της Παλαιστίνης το αντιμετωπίζεις με το να απλώσεις μια πατσαβούρα, δεν έχει κανένα νόημα. Απλώς προσπαθείς να κάνεις κάτι για να πεις “είμαι κι εγώ εδώ στη ζωή”». Η συγκεκριμένη τοποθέτηση, με τη χρήση της υποτιμητικής λέξης «πατσαβούρα», εκλήφθηκε από πολλούς ως προσβολή όχι μόνο του ίδιου του συμβόλου, αλλά και του παλαιστινιακού λαού και του αγώνα του, προκαλώντας άμεσα κύμα οργής σε μέσα κοινωνικής δικτύωσης και παραδοσιακά μέσα ενημέρωσης. Η δήλωση αυτή έφερε στο προσκήνιο έναν ευαίσθητο διάλογο για τον τρόπο που τα μέσα μαζικής ενημέρωσης διαχειρίζονται διεθνείς κρίσεις και εθνικά σύμβολα.
Η απόπειρα «διευκρίνισης» και η οργισμένη απάντηση της Φαίης Σκορδά
Αντιλαμβανόμενος, προφανώς, την έκταση των αντιδράσεων, ο Άρης Πορτοσάλτε επιχείρησε να «διευκρινίσει» την τοποθέτησή του. Συγκεκριμένα, υποστήριξε ότι η αναφορά του στη «πατσαβούρα» αφορούσε την ποιότητα του υφάσματος της συγκεκριμένης σημαίας που είχε δει και όχι τη σημαία ως εθνικό σύμβολο ή την ίδια την υπόθεση της Παλαιστίνης. Ωστόσο, αυτή η «διευκρίνιση» όχι μόνο δεν κατέβασε τους τόνους, αλλά πυροδότησε την έντονη και οργισμένη αντίδραση της Φαίης Σκορδά κατά τη διάρκεια της εκπομπής της στο Mega. Η γνωστή παρουσιάστρια, η οποία συχνά εκφράζεται με μεγαλύτερη αυτοσυγκράτηση, αυτή τη φορά δεν έκρυψε την αγανάκτησή της:
- «Αυτό που μας λέει ο κύριος Πορτοσάλτε είναι ότι δήθεν σχολίαζε την ποιότητα του υφάσματος και όχι το σύμβολο της σημαίας της Παλαιστίνης.»
- «Πώς γίνεται το ύφασμα να καθορίζει την αξία ενός συμβόλου όπως η σημαία;»
- «Μας κοροϊδεύετε πραγματικά, αυτή τη φορά κοροϊδεύετε τη νοημοσύνη μας.»
Η Φαίη Σκορδά, σε έναν τόνο που μαρτυρούσε βαθιά απογοήτευση, αναρωτήθηκε ρητορικά αν η κακή ραφή ή η φτηνή ποιότητα του υφάσματος μιας σημαίας μπορεί να υποβιβάσει το ιστορικό, πολιτικό και συναισθηματικό νόημα που αυτή επιφέρει. Η κριτική της εστίασε στην αδυναμία του επιχειρήματος του κ. Πορτοσάλτε, τονίζοντας το παράλογο της δικαιολογίας του και χαρακτηρίζοντάς την ως μια απόπειρα «κοροϊδίας της νοημοσύνης». Η αντίδραση της Φαίης Σκορδά αναδείχθηκε σε ένα ευρύτερο παράσημο για την αξιοπιστία των δημόσιων τοποθετήσεων.
Η σημασία των συμβόλων και η ευθύνη του δημόσιου λόγου
Αυτή η διαμάχη, πέρα από το προσωπικό επίπεδο μεταξύ δύο δημοσιογράφων, αναδεικνύει μια πολύ ευρύτερη και σημαντικότερη συζήτηση: αυτή περί της σημασίας των εθνικών και πολιτικών συμβόλων, της λειτουργίας τους σε καιρούς κρίσης και της τεράστιας ευθύνης που φέρει ο δημόσιος λόγος. Η σημαία, για κάθε λαό, αποτελεί την ύψιστη έκφραση της εθνικής ταυτότητας, της ιστορίας, των αγώνων και των προσδοκιών του. Στην περίπτωση της Παλαιστίνης, η σημαία αποτελεί επιπλέον ένα σύμβολο αντίστασης, επιβίωσης και διεκδίκησης διεθνούς αναγνώρισης, ειδικά σε ένα διαρκώς ταραγμένο πολιτικό περιβάλλον.
Η συζήτηση που αναπτύχθηκε στα μέσα μαζικής ενημέρωσης γύρω από την πολιτική σημαία της Παλαιστίνης και την αξία της ως σύμβολο αγώνα και ταυτότητας, αντανακλά την εγγενή ευαισθησία που υπάρχει σε θέματα διεθνούς δικαιοσύνης, ανθρωπίνων δικαιωμάτων και εθνικής κυριαρχίας. Τέτοια επεισόδια υπογραμμίζουν την ανάγκη για προσεκτική διατύπωση και την κατανόηση της βαρύτητας των λέξεων, ιδίως όταν προέρχονται από πρόσωπα με μεγάλη δημόσια επιρροή.