Η εξέλιξη της ελληνικής τηλεόρασης, ιδίως όσον αφορά την κριτική και τον δημόσιο διάλογο, αποτελεί συχνά θέμα συζήτησης. Μια πρόσφατη τοποθέτηση της παρουσιάστριας Κατερίνας Καινούργιου, με αφορμή τις δηλώσεις του Κωνσταντίνου Μπογδάνου, φέρνει στο προσκήνιο την έννοια της πολιτικής ορθότητας και τον αντίκτυπό της στον τηλεοπτικό λόγο. Η αναδρομή της παρουσιάστριας σε εκπομπές του παρελθόντος, όπως το «Δέστε Τους», αναδεικνύει την αλλαγή των προτύπων και των ορίων στο ελληνικό τηλεοπτικό τοπίο.
Η Στροφή στην Πολιτική Ορθότητα και οι Επιπτώσεις της
Η Κατερίνα Καινούργιου τόνισε την διττή φύση της πολιτικής ορθότητας. Ενώ παραδέχθηκε ότι σε ορισμένες περιπτώσεις ίσως έχει οδηγήσει σε υπερβολές, υπογράμμισε ταυτόχρονα τα θετικά της αποτελέσματα. «Η πολιτική ορθότητα δεν μας έχει κάνει απαραίτητα κακό», σημείωσε, προσθέτοντας ότι «έχει κάνει και πάρα πολύ καλό». Αυτή η παρατήρηση αποτυπώνει μια ευρύτερη συζήτηση στην κοινωνία και τα μέσα ενημέρωσης σχετικά με το πού βρίσκονται οι γραμμές μεταξύ της ελευθερίας του λόγου και της ανάγκης για σεβασμό και ευαισθησία.
Ο Αναθεωρημένος Τηλεοπτικός Λόγος: Από το “Δέστε Τους” στο Σήμερα
Η παρουσιάστρια αναφέρθηκε συγκεκριμένα στην εκπομπή «Δέστε Τους», στην οποία συμμετείχε μαζί με τον Νίκο Μουτσινά. Η σύγκριση του τότε με το σήμερα ήταν χαρακτηριστική: «Βλέπω πράγματα που λέγαμε τότε τηλεοπτικά και που, αν λέγονταν αυτά σήμερα, θα ήταν μηνύσιμα». Αυτή η δήλωση υπογραμμίζει τη μετατόπιση των νομικών και κοινωνικών ορίων, καθώς και την αυξημένη ευαισθητοποίηση απέναντι σε σχόλια που αφορούν την προσωπική εμφάνιση ή χαρακτηριστικά. Το να σχολιάζεις την εμφάνιση ανθρώπων δημόσια, όπως έγινε σε παλαιότερες εκπομπές, πλέον αντιμετωπίζεται με μεγαλύτερη επιφύλαξη, καθώς μπορεί να θεωρηθεί προσβλητικό ή ακόμα και ποινικά κολάσιμο.
- Παλαιότερη προσέγγιση: Σχολιασμός εμφάνισης, χιούμορ που μπορεί να προκαλούσε στεναχώρια.
- Σημερινή προσέγγιση: Αυξημένη προσοχή στην αποφυγή προσβλητικών σχολίων, επίγνωση πιθανών νομικών συνεπειών.
Αυτοκριτική και Προσαρμογή στην Νέα Εποχή
Σε μια πράξη αξιοσημείωτης αυτοκριτικής, η Κατερίνα Καινούργιου παραδέχτηκε: «Αν τα δω τώρα… ντρέπομαι, λέω: Θεέ μου, τι λέγαμε;». Αυτή η ειλικρίνεια αντικατοπτρίζει την αναγνώριση ότι ο τηλεοπτικός ρόλος φέρει ευθύνη και ότι ο δημόσιος λόγος έχει τη δύναμη να επηρεάσει αρνητικά, ακόμη και αν η πρόθεση δεν ήταν αυτή. Η διαφορά μεταξύ ενός «πριβέ» σχολίου σε παρέα και ενός τηλεοπτικού σχολίου είναι τεράστια, καθώς το τελευταίο φτάνει σε ένα πλήθος αποδεκτών και μπορεί να διαμορφώσει πρότυπα.
Analysis: Η δήλωση “«όλη η τηλεόραση όμως ήταν έτσι»” μπορεί να ερμηνευθεί όχι ως αποποίηση ευθυνών, αλλά ως αναγνώριση ενός γενικότερου κλίματος εποχής στην ελληνική τηλεόραση. Πολλές εκπομπές τότε βασίζονταν σε έναν πιο “ελεύθερο” και συχνά απρόσεκτο σχολιασμό, χωρίς τις σημερινές ευαισθησίες περί πολιτικής ορθότητας και bullying. Η αλλαγή αυτή δεν είναι μόνο θέμα ατομικής συνειδητοποίησης, αλλά και απόρροια της γενικότερης κοινωνικής ωρίμανσης και της επίδρασης των μέσων κοινωνικής δικτύωσης που ενισχύουν την άμεση ανατροφοδότηση και τον έλεγχο.
Η Ευθύνη των Μέσων και η Διαμόρφωση Προτύπων
Η συζήτηση γύρω από την πολιτική ορθότητα και τον τηλεοπτικό λόγο αναδεικνύει την τεράστια ευθύνη που φέρουν τα μέσα ενημέρωσης στη διαμόρφωση της κοινής γνώμης και των κοινωνικών προτύπων. Όπως και η Κατερίνα Καινούργιου σημείωσε, ένα «λάθος πρότυπο» μπορεί να περάσει εύκολα μέσα από την οθόνη. Σήμερα, με την ταχύτητα διάχυσης πληροφορίας και τον πολλαπλασιασμό των πλατφορμών, η ανάγκη για προσοχή και ηθική δεοντολογία στον δημόσιο λόγο είναι επιτακτικότερη από ποτέ.
Δείτε το σχετικό βίντεο: