Ρινικό σπρέι φαρμακείου: Μειώνει τον κίνδυνο COVID-19 κατά 69% και κρυολογήματος κατά 71%

Σε μια εποχή που η ανάγκη για ενισχυμένη άμυνα έναντι των αναπνευστικών λοιμώξεων παραμένει επιτακτική, μια νέα έρευνα φέρνει στο φως μια ενδιαφέρουσα εξέλιξη: ένα κοινό ρινικό σπρέι για αλλεργίες ενδέχεται να προσφέρει σημαντική προστασία έναντι της COVID-19 και άλλων ιώσεων. Τα ευρήματα, που δημοσιεύτηκαν στο έγκριτο επιστημονικό περιοδικό JAMA Internal Medicine, ανοίγουν νέους ορίζοντες, αν και οι ειδικοί υπογραμμίζουν την ανάγκη για περαιτέρω μελέτες.

Ρινικό Σπρέι Αζελαστίνης: Μια Ασπίδα κατά των Ιώσεων;

Ερευνητές από το Πανεπιστημιακό Νοσοκομείο του Saarland στη Γερμανία διεξήγαγαν μια κλινική δοκιμή Φάσης 2, διπλά-τυφλή και ελεγχόμενη με εικονικό φάρμακο, από τον Μάρτιο του 2023 έως τον Ιούλιο του 2024. Στόχος τους ήταν να αξιολογήσουν την αποτελεσματικότητα του ρινικού σπρέι αζελαστίνης (γνωστό με τις εμπορικές ονομασίες Astepro, Astelin), ένα αντιισταμινικό ευρέως διαθέσιμο για την αλλεργική ρινίτιδα, στην πρόληψη της μόλυνσης από τον SARS-CoV-2.

Η μελέτη, στην οποία συμμετείχαν 450 υγιείς ενήλικες (ηλικίας 18 έως 65 ετών), έδειξε εντυπωσιακά αποτελέσματα:

Όσοι χρησιμοποιούσαν το σπρέι αζελαστίνης είχαν 69% χαμηλότερο κίνδυνο να προσβληθούν από COVID-19.
Αναλογικά, μόνο το 2,2% των χρηστών αζελαστίνης βρέθηκαν θετικοί στον COVID-19 μέσω PCR, έναντι 6,7% στην ομάδα του εικονικού φαρμάκου.
Επιπλέον, η αζελαστίνη φάνηκε να μειώνει τον κίνδυνο και άλλων αναπνευστικών λοιμώξεων, όπως ο ρινοϊός (κοινό κρυολόγημα), με μείωση κινδύνου κατά 71%.
Ο μέσος χρόνος μέχρι τη μόλυνση ήταν μεγαλύτερος στην ομάδα αζελαστίνης (31 ημέρες έναντι 19) και η διάρκεια των θετικών rapid test ήταν μικρότερη (3,4 ημέρες έναντι 5,1).

Η Μεθοδολογία Πίσω από τα Ευρήματα

Η αυστηρή μεθοδολογία της μελέτης ενισχύει την αξιοπιστία των αποτελεσμάτων. Οι συμμετέχοντες χωρίστηκαν τυχαία σε δύο ομάδες: η μία λάμβανε αζελαστίνη 0,1% και η άλλη ένα πανομοιότυπο εικονικό σπρέι. Ούτε οι συμμετέχοντες ούτε οι ερευνητές γνώριζαν ποιος λάμβανε τι (διπλά-τυφλή μελέτη).

Η χρήση του σπρέι ήταν μία εισπνοή σε κάθε ρουθούνι, τρεις φορές την ημέρα για 56 ημέρες. Σε περίπτωση συμπτωμάτων ή έκθεσης, η χρήση αυξανόταν σε πέντε φορές ημερησίως για τρεις ημέρες.
Η ανίχνευση του SARS-CoV-2 γινόταν με rapid tests δύο φορές την εβδομάδα, τα οποία επιβεβαιώνονταν με PCR.
Σε περίπτωση συμπτωμάτων και αρνητικού rapid test, γινόταν έλεγχος με multiplex PCR για ένα ευρύ φάσμα αναπνευστικών ιών.

Αξίζει να σημειωθεί ότι η πλειονότητα των συμμετεχόντων είχε εμβολιαστεί κατά της COVID-19, γεγονός που υποδηλώνει ότι η αζελαστίνη μπορεί να προσφέρει «συμπληρωματική» προστασία πέραν του εμβολιασμού.

Άτομο χρησιμοποιεί ρινικό σπρέι

Προφίλ Ασφάλειας και Παρενέργειες

Οι παρενέργειες ήταν γενικά ήπιες και συνεπείς με τα ήδη γνωστά χαρακτηριστικά της αζελαστίνης. Οι πιο συχνές ήταν η πικρή γεύση (9,3% έναντι 1,3% στην ομάδα εικονικού φαρμάκου), η ρινορραγία (6,6% έναντι 4%) και η κόπωση. Η πικρή γεύση, ένα σύνηθες χαρακτηριστικό των ρινικών σπρέι αυτού του τύπου, δεν θεωρείται σοβαρή παρενέργεια.

Σοβαρές ανεπιθύμητες ενέργειες ήταν σπάνιες και καμία δεν αποδόθηκε στο σπρέι. Δεν αναφέρθηκαν θάνατοι κατά τη διάρκεια της δοκιμής.

Ανάλυση: Περισσότερα από μια Αλλεργία

Η αζελαστίνη, ως αντιισταμινικό δεύτερης γενιάς, δρα αναστέλλοντας την απελευθέρωση ισταμίνης και άλλων φλεγμονωδών μεσολαβητών, μειώνοντας έτσι την αλλεργική αντίδραση. Ωστόσο, η αποτελεσματικότητά της κατά των ιογενών λοιμώξεων υποδηλώνει πιθανώς και αντι-ιικές ή ανοσοτροποποιητικές ιδιότητες που δεν έχουν πλήρως διερευνηθεί. Αυτή η διπλή δράση την καθιστά δυνητικά ένα πολύτιμο εργαλείο στην αντιμετώπιση των αναπνευστικών ιώσεων.
Η δυνατότητα ενός ευρέως διαθέσιμου και σχετικά ασφαλούς φαρμάκου να προσφέρει προστασία έναντι του SARS-CoV-2 και άλλων ρινοϊών είναι σημαντική. Είναι ιδιαίτερα ενδιαφέρον το γεγονός ότι η μελέτη αυτή δεν εστιάζει στην θεραπεία της νόσου, αλλά στην πρόληψη της μόλυνσης, ένα πεδίο που παρουσιάζει διαρκώς αυξανόμενο ενδιαφέρον στην μετα-πανδημική εποχή. Στο πλαίσιο των συνεχιζόμενων προσπαθειών για τη μείωση της διασποράς των αναπνευστικών παθογόνων, η εύρεση προσιτών και αποτελεσματικών μέσων πρόληψης είναι καθοριστική. Αν, για παράδειγμα, η χρήση της αζελαστίνης μπορούσε να εφαρμοστεί σε χώρους με υψηλή έκθεση σε ιούς, όπως σχολεία ή μέσα μαζικής μεταφοράς, οι επιπτώσεις στην δημόσια υγεία θα ήταν σημαντικές.

Συστάσεις και Επισημάνσεις

Ειδικοί όπως ο Dr. Parth Bhavsar, οικογενειακός ιατρός, και ο Dr. Steven Goldberg, επικεφαλής ιατρικός λειτουργός στην HealthTrackRx (που δεν συμμετείχαν στην έρευνα), προσφέρουν χρήσιμες συμβουλές:

Το σπρέι αζελαστίνης είναι κατάλληλο για μακροχρόνια χρήση και δεν προκαλεί φαινόμενα «εθισμού» ή επανόδου της συμφόρησης, σε αντίθεση με ορισμένα αποσυμφορητικά σπρέι.
Συνιστάται προσοχή σε όσους έχουν ιστορικό ρινορραγιών ή πρόσφατης ρινικής επέμβασης.
Αντενδείκνυται σε άτομα με γνωστή υπερευαισθησία στην αζελαστίνη ή στα άλλα συστατικά του σπρέι.
Δεν συνιστάται για έγκυες ή θηλάζουσες γυναίκες λόγω περιορισμένων δεδομένων ασφάλειας.
Συνιστάται η χρήση της 0.1% ή 0.15% αζελαστίνης HCl που κυκλοφορεί ως ρινικό σπρέι για εποχικές αλλεργίες.
Είναι ένα συμπληρωματικό εργαλείο, όχι υποκατάστατο του εμβολιασμού, των rapid tests και των μέτρων δημόσιας υγείας. Το πρωτόκολλο της μελέτης αφορούσε, άλλωστε, πληθυσμό ως επί το πλείστον εμβολιασμένο.

Τα ευρήματα αυτά, αν και ενθαρρυντικά, προέρχονται από μια σχετικά μικρή μελέτη σε μία μόνο τοποθεσία. Απαιτούνται μεγαλύτερες και πιο διαφοροποιημένες κλινικές δοκιμές για την πλήρη επιβεβαίωση των αποτελεσμάτων και την καθιέρωση σαφών οδηγιών χρήσης στην πρόληψη των αναπνευστικών λοιμώξεων.