Ο θρύλος της Ethio-jazz, Mulatu Astatke, στα 82 του χρόνια, αποσύρεται με μια διεθνή αποχαιρετιστήρια περιοδεία που φέρνει το μοναδικό του ήχο στην Αθήνα, σηματοδοτώντας το τέλος μιας εποχής που καθόρισε τη σύγχρονη αφρικανική μουσική.
Ο Εμβληματικός Mulatu Astatke Επιστρέφει για Έναν Τελευταίο Χορό
Ο Mulatu Astatke, ο αναμφισβήτητος πρωτοπόρος της Ethio-jazz, ετοιμάζεται να ρίξει την αυλαία σε μια αξιοθαύμαστη καριέρα 60 ετών. Σε διάφορες συνεντεύξεις, ο ίδιος έχει εκφράσει μια σπάνια αίσθηση πληρότητας και επίτευξης, γεγονός που εξηγεί την απόφασή του να αποσυρθεί αυτή τη στιγμή, πλησιάζοντας τα 82 του χρόνια. Η Ελλάδα, μια χώρα που αγκάλιασε τη μουσική του από νωρίς, φιλοξενώντας τον πρώτη φορά στο Synch Festival του 2009, δεν θα μπορούσε να λείψει από αυτή την ιστορική αποχαιρετιστήρια περιοδεία.
Η τελευταία συναυλία του Mulatu Astatke στην Αθήνα έχει προγραμματιστεί για την Πέμπτη, 25 Σεπτεμβρίου, στο Θέατρο Βράχων. Πρόκειται για μια μοναδική ευκαιρία να βιώσει το κοινό ξανά του μεθυστικούς ήχους που διαμόρφωσαν την “swinging Addis”, μια απρόσμενη πολιτιστική επανάσταση που συνέδεσε την Αντίς Αμπέμπα της Αιθιοπίας με τα μουσικά ρεύματα του Λονδίνου και της Νέας Υόρκης κατά τη μετάβαση από τη δεκαετία του 1960 σε εκείνη του 1970. Συγχρόνως, ο Astatke ετοιμάζεται να κυκλοφορήσει ένα ολοκαίνουργιο άλμπουμ, συνοδευόμενος από την πλήρη big band του, ως έναν αντάξιο μουσικό επίλογο στην πλούσια κληρονομιά του.
Από την Μηχανική στην Μουσική: Η Διαδρομή ενός Πρωτοπόρου
Η πορεία του Astatke δεν ήταν ανέκαθεν στρωμένη με ροδοπέταλα. Η ζωή του υπήρξε γεμάτη ανατροπές και προκλήσεις, αντικατοπτρίζοντας τις ευρύτερες κοινωνικοπολιτικές αλλαγές που σημάδεψαν την πατρίδα του. Όταν γεννήθηκε, η Αιθιοπία ήταν ακόμα μια ισχυρή χριστιανική αυτοκρατορία, και τα “χρυσά χρόνια” της Ethio-jazz συνέπεσαν με την ύστατη ακμή αυτής της εποχής, η οποία έληξε βίαια με την επανάσταση του 1974.
Ενδιαφέρον παρουσιάζει το γεγονός ότι ο ίδιος ξεκίνησε τις σπουδές του ως μηχανικός. Ωστόσο, η γοητεία της Latin εκδοχής της αμερικανικής τζαζ τον κέρδισε, όπως συνέβη με πολλούς νέους Αφρικανούς της γενιάς του που είχαν την ευκαιρία να βρεθούν στο Λονδίνο ή/και τη Νέα Υόρκη. Επιστρέφοντας στην Αιθιοπία, ο Astatke επιδόθηκε στη δημιουργία ενός μοναδικού μουσικού κράματος, συνδυάζοντας τα διδάγματα της δυτικής τζαζ με τις ντόπιες ρυθμικές και αυτοσχεδιαστικές παραδόσεις.
Αυτό το καινοτόμο μουσικό αποτέλεσμα, αν και φρέσκο και συναρπαστικό, αντιμετώπισε αρχικά την αντίδραση των συντηρητικών κύκλων που έβλεπαν την παράδοση ως κάτι αναλλοίωτο. Παρόλα αυτά, αγαπήθηκε αμέσως από την κοσμοπολίτικη νεολαία της Αντίς Αμπέμπα, η οποία ήταν ανοιχτή στις νέες μουσικές εξελίξεις.
Η Διείσδυση στην Διεθνή Σκηνή: Από την Αφρική στο Χόλιγουντ
Ενώ η έννοια του “πατέρα της Ethio-jazz” –όπως συχνά και απλοϊκά αναφέρεται ο Mulatu Astatke– αποτελεί αντικείμενο συζήτησης μεταξύ των μουσικολόγων, καθώς η συνεισφορά του αντικατοπτρίζει ευρύτερες ζυμώσεις, δεν υπάρχει αμφιβολία ότι υπήρξε μια κεντρική και αληθώς επιδραστική φιγούρα σε αυτές τις εξελίξεις. Η διαφορά του Astatke σε σχέση με άλλους σημαντικούς πρωταγωνιστές, όπως ο Alemayehu Eshete, ήταν η απρόσμενη ανακάλυψη της μουσικής του από τη Δύση.
Αυτό συνέβη κυρίως χάρη στον σκηνοθέτη Τζιμ Τζάρμους, ο οποίος επέλεξε κομμάτια του Astatke για το σάουντρακ της ταινίας “Τσακισμένα Λουλούδια” (Broken Flowers, 2005). Η κίνηση αυτή του έδωσε μια ευρύτερη δυναμική και μια απροσδόκητη εξωστρέφεια, επιτρέποντας στον Αφρικανό καλλιτέχνη να αναγνωριστεί πέρα από τους εξειδικευμένους κύκλους της world music. Ο ίδιος, αναφερόμενος σε αυτή την καθυστερημένη αλλά δικαιωμένη αναγνώριση, συνήθιζε να λέει στους μαθητές του: “Μου πήρε 40 χρόνια να τα καταφέρω, γι’ αυτό και η συμβουλή που πάντα δίνω είναι να μην τα παρατάτε ποτέ“.
Η συναυλία στην Αθήνα υπόσχεται να είναι μια αληθινή γιορτή της πλούσιας κληρονομιάς του, μια ευκαιρία να αποχαιρετήσουμε έναν καλλιτέχνα που άφησε ανεξίτηλο το στίγμα του στην παγκόσμια μουσική σκηνή.